Sử dụng thuốc khi đang cho con bú

Bs. Trần Thị Minh Châu

1. Khi đang cho con bú, bạn có thể dùng thuốc không?
2. Khi dùng thuốc con bạn có ảnh hưởng gì không?
3. Thuốc nào ảnh hưởng lên sữa mẹ?
4. Bạn nên uống thuốc trước hay sau khi cho con bú?
5. Bạn có được uống cafe, rượu khi cho con bú không?

“Sữa mẹ là nguồn dinh dưỡng tốt nhất cho sự phát triển của trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ”. Hẳn mọi người đều quen thuộc với câu nói này. Hiện nay, khoảng 85% bà mẹ cho con bú sữa mẹ sau sinh (theo thống kê của Hiệp hội Sản phụ khoa Canada). Khi bạn đang cho con bú, hầu hết các sản phẩm có thể tiết qua sữa mẹ. Do đó, trước khi sử dụng bất kỳ loại thuốc nào, bạn đều phải hỏi ý kiến bác sĩ của mình về độ an toàn. Lưu ý rằng nhiều loại thuốc an toàn khi sử dụng trong lúc mang thai nhưng lại không an toàn khi sử dụng trong thời kỳ cho con bú.

Câu hỏi 1: Tôi có thể cho con bú trong khi đang dùng thuốc không? #

Trong thời gian cho con bú, bạn chỉ nên dùng thuốc nếu bạn thực sự cần và nên dùng liều thấp nhất có hiệu quả trong thời gian ngắn nhất có thể, theo hướng dẫn của bác sĩ. Hầu hết các loại thuốc dạng dán trên da, dạng hít (ví dụ để điều trị hen suyễn), hoặc nhỏ mắt hoặc mũi là an toàn cho phụ nữ cho con bú. Hầu hết các vắc xin đều an toàn, cũng như các loại thuốc thường được kê toa cho trẻ sơ sinh. Một số loại thuốc có thể được sử dụng trong khi cho con bú nhưng phải được theo dõi chặt chẽ. Các loại thuốc khác có thể gây nguy cơ cao hơn và thường không được sử dụng kết hợp khi cho con bú: thuốc chống ung thư, một số thuốc ức chế miễn dịch, ergot alkaloids, một số loại thuốc phóng xạ và một số thuốc chống co giật. Nếu bắt buộc phải dùng những loại thuốc này, bạn và bác sĩ của bạn cần phải xem xét có nên ngưng cho em bé bú sữa mẹ hay không.

Câu hỏi 2: Con tôi có bị ảnh hưởng bởi loại thuốc tôi đang dùng không? #

Gần như tất cả các loại thuốc được chuyển hóa vào sữa mẹ ở một mức độ nào đó. Lượng thuốc mà trẻ sơ sinh tiếp xúc phụ thuộc vào một số yếu tố, chẳng hạn như liều lượng thuốc, thời gian và tần suất uống, tốc độ chuyển hóa của thuốc. Việc sử dụng các thuốc bôi tại chỗ như kem, thuốc xịt mũi hoặc thuốc hít thường ít nguy cơ hơn cho trẻ sơ sinh bú sữa mẹ. Bạn cần lưu ý là thuốc hoặc sản phẩm được bôi trực tiếp lên núm vú trước hoặc sau khi cho con bú có thể có hại cho em bé. Sự an toàn của một số loại thuốc cũng phụ thuộc vào tuổi của bé. Trẻ dưới 6 tháng tuổi và trẻ sinh non có nguy cơ bị ảnh hưởng bởi tác dụng phụ cao nhất.

Câu hỏi 3: Uống thuốc có làm giảm lượng sữa mẹ không? #

Một số loại thuốc có thể làm giảm sản lượng sữa mẹ: • Thuốc kháng histamin • Thuốc an thần • Một số thuốc làm thông mũi • Một số thuốc giảm cân • Thuốc lợi tiểu • Liều cao vitamin B6 • Thuốc tránh thai có chứa estrogen • Nicotine • Ergot alkaloids

Câu hỏi 4: Tôi nên dùng thuốc trước hay sau khi cho con bú? #

Tần suất và thời gian cho bé bú có thể ảnh hưởng đến lượng thuốc mà bé tiếp xúc. Bạn có thể hạn chế sự tiếp xúc của bé với thuốc bằng cách cho bé bú ngay trước khi uống thuốc hoặc ngay sau khi uống thuốc. Tuy nhiên, điều này có vẻ không thực tế đối với trẻ sơ sinh, vì bạn thường phải cho bé bú mỗi 2-3 giờ. Thông thường, các bác sĩ sẽ ưu tiên sử dụng loại thuốc chỉ dùng 1 liều duy nhất trong ngày đối với bà mẹ cho con bú. Khi đó bạn nên cho bé bú xong rồi uống thuốc ngay trước khoảng thời gian ngủ dài nhất của em bé. Khi cần dùng nhiều liều hàng ngày, bạn nên cho con bú ngay lập tức trước liều tiếp theo của thuốc.

Câu hỏi 5: Tôi có được dùng caffeine, rượu, nicotine khi cho con bú không? #

Caffeine với lượng vừa phải (không quá 2 tách cà phê mỗi ngày) không có khả năng gây hại cho bé đang bú mẹ. Rượu được tiết ra rất nhiều trong sữa mẹ và sẽ được bé hấp thụ. Thỉnh thoảng uống rượu mức độ ít không có khả năng gây ra vấn đề cho bé, nhưng bạn nên tránh uống rượu nặng. Tốt nhất là không nên cho em bé bú ít nhất hai giờ sau khi uống rượu để hạn chế lượng rượu bài tiết qua sữa mẹ. Hút thuốc lá không được khuyến cáo ở các bà mẹ cho con bú. Nicotine và các sản phẩm của nó được bài tiết trong sữa mẹ. Hút thuốc trong khi cho con bú làm bé đau quặn bụng và giảm sự tiết sữa của mẹ. Hơn nữa, còn làm em bé tiếp xúc với chất độc từ khói thuốc lá thụ động.

Câu hỏi 6: Có phải thuốc không cần kê đơn an toàn hơn thuốc cần kê đơn? #

Không. Thuốc bán không cần kê đơn, bao gồm những loại thuốc tự nhiên, thảo dược không hề an toàn hơn những loại thuốc cần kê đơn. Do đó, bạn cần hỏi ý kiến bác sĩ trước khi sử dụng bất kỳ loại thuốc nào.