Ung thư cổ tử cung và cách phòng ngừa
TẠI SAO PHẢI TẦM SOÁT UNG THƯ CỔ TỬ CUNG (CTC)? #
Tỉ lệ mới mắc ung thư CTC ở VN đứng thứ 4 trong các loại ung thư ở phụ nữ (sau ung thư vú, phổi, gan). Hằng năm, có trên 5000 trường hợp mới mắc ung thư CTC và trên 2000 trường hợp tử vong vì bệnh này Tuy nhiên, diễn tiến của bệnh rất chậm. Từ những sang thương bất thường ở CTC ban đầu (chưa phải là ung thư) đến khi bị ung thư CTC kéo dài hơn 10 năm. Do vậy, chúng ta có hơn 10 năm cơ hội để phát hiện ra các tổn thương CTC trước khi bị ung thư. Nếu phát hiện được các tổn thương CTC, thậm chí là ung thư CTC tại chổ, người phụ nữ đó vẫn có cơ hội điều trị khỏi hoàn toàn. Do vậy, vai trò của tầm soát ung thư CTC rất quan trọng, nó mang lại nhiều cơ hội để phát hiện và điều trị khỏi hoàn toàn bệnh lý này.
NGUYÊN NHÂN GÂY UNG THƯ CTC #
Nguyên nhân chính gây ung thư CTC là do nhiễm human papillomavirus (HPV). Có hơn 100 types HPV, vài types nguy cơ cao có thể là nguyên nhân của ung thư hậu môn, CTC, âm hộ, âm đạo,… HPV type 16 và type 18 đóng vai trò trong 70% ung thư CTC. HPV lây qua đường tình dục, hầu như không có triệu chứng gì khi nhiễm. Sử dụng bao cao su khi quan hệ chỉ có thể phòng ngừa 1 phần sự lây truyền HPV vì virus này lây qua sự tiếp xúc da-da ở vùng sinh dục
AI LÀ NGƯỜI DỄ BỊ UNG THƯ CTC #
- Những người dễ bị nhiễm HPV cũng là người dễ bị ung thư CTC
- Có nhiều bạn tình
- Quan hệ tình dục với người có nhiều bạn tình
- Quan hệ tình dục sớm (<18 tuổi)
- Các yếu tố khác
- Tiền căn bị loạn sản ở CTC, âm hộ, âm đạo
- Tiền sử gia đình có người bị ung thư CTC
- Hút thuốc lá
- Đang nhiễm bệnh lây qua đường tình dục, như nhiễm chlamydia
- Suy giảm miễn dịch
- Có mẹ sử dụng thuốc diethylstilbestrol khi mang thai
## TẦM SOÁT UNG THƯ CTC NHƯ THẾ NÀO? Tầm soát ung thư CTC được thực hiện rất nhanh, đơn giản và không đau. Khách hàng nằm trên bàn khám, CTC được bộc lộ bằng mỏ vịt. Một ít tế bào CTC được lấy ra bằng cách lấy chổi hay dụng cụ khác phết nhẹ lên CTC. Các tế bào này được cố định trong dung dịch và gửi đến nhà giải phẫu bệnh để quan sát bằng kính hiển vi xem có tế bào bất thường không. Xét nghiệm HPV có thể bao gồm trong lần lấy mẫu thử tế bào CTC hay làm 1 xét nghiệm riêng biệt
BẠN CẦN CHUẨN BỊ GÌ TRƯỚC KHI TẦM SOÁT UNG THƯ CTC #
Đã có quan hệ tình dục Không có kinh, hay đang ra máu âm đạo Không quan hệ, đặt thuốc hay thụt rửa âm đạo trong vòng 48 giờ
LỊCH TẦM SOÁT UNG THƯ CTC #
Có nhiều lịch tầm soát tuỳ theo vùng và quốc gia. Theo hiệp hội sản phụ khoa Hoa Kỳ, bạn nên bắt đầu tầm soát ở tuổi 21 Từ 21-29 tuổi, tầm soát mỗi 3 năm Từ 30-65 tuổi, tầm soát mỗi 3 năm, nếu kèm theo kết quả HPV test âm tính, tầm soát mỗi 5 năm Sau 65 tuổi, nếu bạn không có tiền căn bị loạn sản CTC từ trung bình đến nặng hay ung thư CTC, bạn có thể ngừng tầm soát Ở VN, tại một số bệnh viện vẫn tư vấn tầm soát ung thư CTC mỗi năm, thậm chí có vài bệnh nhân tự đi tầm soát mỗi 6 tháng vì quá lo lắng. Điều này làm tăng tốn kém và không cần thiết
VACCINE NGỪA HPV #
Tại VN, hiện có 2 loại vaccine ngừa HPV Gardasil: ngừa được 2 types nguy cơ cao là 16, 18 và 2 types khác là 6, 11 (gây bệnh mụn cóc sinh dục). Tiêm 3 mũi 0, 2, 6 tháng. Khuyến cáo cho phụ nữ 9-26 tuổi Cervarix: ngừa được 2 types nguy cơ cao 16, 18. Tiêm 3 mũi 0, 1, 6 tháng. Khuyến cáo cho phụ nữ 10-25 tuổi Phụ nữ trên 26 tuổi, đã có quan hệ tình dục hay đã có con vẫn có thể tiêm ngừa.
LƯU Ý: #
Sau khi tiêm vaccine HPV, tức là bạn đã giảm được nguy cơ bị ung thư CTC nhưng không có nghĩa là bạn sẽ không bị ung thư CTC. Do vậy, bạn vẫn phải được tầm soát ung thư CTC định kỳ
Nếu cần thêm thông tin, xin liên hệ BS sản phụ khoa của bạn